Ege’nin yerel gazetesi Ege’de Bugün’ün haberine göre, ekmeğe yapılan zamdan dolayı insanlara bayat ekmek ucuza satılıyor.
Ege’de Bugün Gazetesi Muhabiri Hamza Gül’ün haberi şöyle:
Üçü bir lira. Ekmeğe yapılan zam 2014 yılının ilk günlerinde sofraların dengesini de bozdu. Sofralarımızın vazgeçilmezi ekmek artık taze yerine bayat olarak tüketilmeye başlandı. İzmir’de birçok fırın ve bakkal 3 bayat ekmeği 1 liradan satmaya başladı.
3’Ü BİR LİRA
20 Aralık’tan itibaren uygulamaya konulan ekmek zammı ile tanesi 75 kuruş olan ekmek 90 kuruşa yükselince dargelirli aileler bayat ekmek almaya başladı. Günde 20-30 ekmeğin tüketildiği ailelerde zamma karşılık şimdilik tek çare üçü bir lira olan bayat ekmek tüketmek.
SICAK EKMEK KOKUSU
Zamdan önce bakkal ve marketlerde taze ekmek servislerini bekleyen tüketiciler artık bu alışkanlarından vazgeçmeye başladı. Ekmeğin tanesi 90 kuruşa yükselince; günde 20 ekmek alan bir aile toplam 18 lira ödeyeceğine 7 liraya bayat ekmek alarak bu ihtiyacını karşılıyor.
‘ZAM’ Ekmeği bayatlattı
İzmir’de ekmek fiyatları 75 kuruştan 90 kuruşa yükseltilince dar gelirli vatandaşlar 3 tanesi 1 lira olan bayat ekmek almaya başladı. Kent merkezine yakın mahallelerde bir çok fırın ve bakkal camlarına 3 bayat ekmek 1 lira yazısı asmaya başladı.
İzmir’de 20 Aralık’tan itibaren uygulamaya konulan ekmek zammı dar gelirli vatandaşların yeni yılda damak zevklerine yeni zorunluluklar getirdi. Kahvaltı ve yemekte taze ekmek devrinin yerine bayat ekmek mecburiyeti ile tanışan aileler zorunlu aldıkları ekmeğin zamlanmasına tepki gösterse de şimdilik 3’ü 1 liradan bayat ekmek alarak ihtiyaçlarını gideriyor.
KONAK’TA BAYAT EKMEK
İzmir’in merkezindeki Konak’ın Basmane civarındaki mahallelerinde yılbaşı ile başlayan bayat ekmek devri, şimdiden birçok dar gelirlinin tercihi oldu. Kalabalık ailelerin mecburen tercih ettiği bayat ekmekleri satan fırın ve bakkallar satışların bir anda taze ekmeğe göre 4 kat daha arttığına dikkat çekiyor. Basmane’nin üst kısımlarındaki Kubilay Mahallesi Muhtarı Ünal Kalfa, geçen yılın son döneminde ekmeğe gelen zamla birlikte mahallesindeki yoksul ailelerinin bir çoğunun bayat ekmek aldığını belirterek, “Özellikle işi olmayanlar veya günlük işlerde çalışan kalabalık aileler mecburen 3’ü 1 lira olan bayat ekmeği tercih ediyor. Çünkü günde 15-20 ekmek alanlar var, bu aileler için 25 kuruş önemli bu nedenle mahallemde birçok aile bu bayat ekmek alımına başladı. Aslında bu insanlarında taze ekmek yemeleri en doğal hakları ama ekonominin en küçük bir kıpırdanmasında ilk darbeyi her zaman olduğu gibi dar gelirliler yiyor. Bayat ekmek alanların sayısının yeni yılla birlikte arttığını görüyorum.” dedi.
FAKİRLİĞİN AFİŞİ
Kubilay Mahallesi’ne çıkarken 967 Sokak üzerinde unlu mamuller satıcısı Eylem Gül, normal zamanlarda da mahallenin ekonomik durumuna göre ekmeği piyasadan daha aşağı fiyatta sattığına değinerek, “Ekmek normalde 75 kuruşken biz 50 kuruşa satıyorduk, şimdi piyasada ekmek 90 kuruşa satılıyor bizde 75 kuruş. Buna rağmen insanlar son bir haftadır 3 tanesi 1 lira olan bayat ekmeği almaya başladı. Bizde fırıncılardan bayat ekmek istemeye başladık. Bir günde normal ekmekten 50 tane satıyorsam, bayat ekmekten 250 civarında satış oluyor. Bu da gösteriyor ki insanlar damak zevki yerine ceplerinin durumunu gözetmeye başladılar. Şimdilik ekmeği bayat olarak tüketenler yeni zamlar gelirse ne yaparlar bunu bilmiyorum. Bizim çevremizde yaşayan insanların çoğu zaten dargelirli, hatta sürekli bayat ekmek bulunmaz diye fazla alıyorlar, bir o kadar da evde bayatlıyor ekmekler. İnsanlar inşallah bundan zarar görmez” diye konuştu.
ÇITIR EKMEK HAYALİ
Evlerine günde 9 ekmek giren Mustafa Kara “Evin en küçüğü ben olduğum için ekmeği sürekli ben alıyorum, ekmeği bakkaldan aldığımda sıcak olan ekmeğin en az yarısını eve kadar çıtır çıtır yiyerek gidiyordum. Şimdi bir haftadır bayat ekmek alıyoruz, elimi poşetin içine attığımda buz gibi ekmek canım bile istemiyor. Eve kadar ekmekleri tüm götürüyorum” dedi.
ÇÖPE GİDEN EKMEK AZALACAK MI?
Sağlık Bakanlığı’nca hazırlanan, “Sağlıklı Beslenme ve Gıda İsrafı” başlıklı rapora, göre, Türkiye’de üretilen her 10 ekmekten 1’i israf olurken, israf edilen ekmeğin ekonomik kaybı, yıllık 700 milyon doları buluyor. Buna göre, Türkiye’de her yıl yaklaşık 44 milyar adet ekmek üretiliyor. Bu ekmeklerin yüzde 16’sı evlerde olmak üzere, yaklaşık 40 milyar adedi tüketiliyor ve 4 milyar adeti de israf ediliyor. Türk halkı her yıl ekmeğe 7 milyar dolar para ödüyor. İsraf edilen ekmeğin ekonomik kaybı ise yıllık 700 milyon doları buluyor. 3 büyük ilde günlük ekmek israfı 750 milyar lirayı buluyor. Ekmek israfında başı İstanbul çekiyor. Bu ilde günde 2 milyon ekmek israf edilirken, Ankara ve İzmir’de heba olan ekmek sayısı 600 bin. Düşük gelir gruplarında ekmek tüketimi fazla, ancak israf az oluyor. Gelir düzeyi arttıkça, ekmek tüketimi azalıyor, ancak israf artıyor. Ekmeğin çöpe atılmasında en önemli faktörün bayatlaması olduğu belirtilen raporda, ekmeğin uygun koşullarda saklanmaması nedeniyle bayatladığı ve bu durumun ülke ekonomisine de büyük zarar verdiğinin altı çizildi.
İzmir’de 2014’ün ilk haftasında ortaya çıkan bayat ekmek satışlarının önümüzdeki dönem ekmek israfı istatistiklerine nasıl yansıyacağı merak edilirken, 3 tanesi 1 liraya bayat ekmek satışının toplumun fakirleştiğinin en somut göstergesi olduğuna dikkat çekiliyor.
Haber / Hamza Gül (Ege’de Bugün)
1996
