Meşrubat tüketiminin arttığı Ramazan’da şok bir gelişme yaşandı. Tüketiciler Birliği, piyasadaki 10 farklı gazoz markasına ait numuneleri TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde inceletti. Analiz sonucunda bütün gazozlarda litre başına 1,56 ile 0,20 gram arasında değişen oranlarda alkol tespit edildi.
Tüketiciler Birliği Başkanı Avukat Bülent Deniz, gazozların ‘içindekiler’ bölümüne etil alkolün yazılmadığına dikkat çekerek tüketicilerin yanıltıldığını söyledi. Deniz, “Bütün gazozlarda tat ve koku verici esanslar kullanılmaktadır. Bunlar yağ cinsinden maddeler olup suda çözülmezler. Etil alkol, bu çözülmeyi sağlamak için kullanılır. Etil alkolün vazifesini propylen glycol de görebilir; ama maliyeti ikiye katladığı için tercih edilmiyor.” dedi.
Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği alkolsüz içecekler tebliğinde, litre başına 5 gram etil alkole izin veriliyor.
Kimya mühendisi Prof. Dr. Mustafa Nutku, alternatifi olmasına rağmen gazoza keyfî olarak alkol konulduğunu söyledi.
Veteriner Gıda Hijyenistleri Derneği Başkanı Can Demir de, durumun büyük üretim teknolojisinden kaynaklandığına işaret etti.
Ürünlerin akışkanlığını hızlandırmak için alkol kullanıldığını anlatan Demir, “Normalde üretim bandında 30 saniyede 2 şişe dolum sağlanırken, alkol sayesinde bu miktar 4 şişeye çıkıyor.” ifadesini kullandı. Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi Prof. Dr. M. Saim Yeprem ise alkolün dinen haram olduğunu ve bir damlasıyla bir şişesi arasında hiçbir fark bulunmadığını kaydetti.
Alkolsüz içeceklerin içeriğini düzenleyen bir tebliğde nasıl olur da ‘litrede 5 grama kadar etil alkole izin verilmesinin anlayamadıklarını aktaran Deniz, bunun üzerine yaklaşık 7-8 ay önce bir çalışma başlattıklarını kaydetti.
Tarım Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından öncelikle TSE’nin gazozlarla ilgili 4080 nolu standardının değiştirilerek gazlı içeceklerde alkol kullanılmasına imkân tanıyan maddenin kaldırılması gerektiğine dikkat çeken Deniz, “Bunun yerine gazlı içeceklerde alkol kullanılmasını yasaklayan düzenleme getirilmeli” dedi.
Gazlı içecek firmalarına da çağrı yapan Bülent deniz, içeriğin etikette eksiksiz yer alması için düzenlemeleri yeniden yapmaları gerektiğini söyledi. Deniz, sözlerini şöyle sürdürdü, “Tüketicileri uyarıyoruz. İçtiğiniz gazozlarda alkol var.”
Kimya mühendisi Prof. Dr. Mustafa Nutku, gazozlarda etil alkol bulunduğunu, meyvelerdeki alkolün ise bundan farklı olduğunu kaydetti. Veteriner Gıda Hijyenistleri Derneği Başkanı Can Demir, ürünlerin akışkanlığını hızlandırmak için alkol kullanıldığını aktarıyor.
Gıda Güvenliği Derneği Başkanı Samim Saner de üreticinin istese de etiketin üzerinde Tarım Bakanlığı’nın iznini almadan alkol ibaresini yazamayacağını söylüyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi Prof. Dr. M. Saim Yeprem de alkollü içkinin bir damlasıyla bir şişesi arasında da haram olması bakımından hiçbir fark olmadığı sözlerine ekliyor.
‘Alkol bulunması normal’
Tüketiciler Birliği’nin iddialarına gazoz üreticileri adına Meşrubatçılar Derneği cevap verdi. Dernek adına yazılı bir açıklama yapan Genel Sekreter Nizamettin Şentürk şirketlerin yönetmelikte belirtildiği gibi alkolsüz içecekler ürettiğini söyledi.
Ethanol’ün doğal olarak meyve ve sebzelerde bulunduğunu belirten Şentürk, “Zira meyve ve sebzeler olgunlaştıkça oluşan fermantasyon sırasında yan ürün olarak belirli oranlarda ethanol ortaya çıkıyor.
Ayrıca, ekmek, yoğurt gibi maya içeren gıdalarda yine doğal olarak ethanol bulunur.” dedi. Bütün dünyada gıda regülasyonlarında ethanolün belirli oranlarda yer almasının doğal kabul edildiğini belirten Şentürk, Tüketiciler Birliği’nin açıkladığı değerlerin çok altında olduğunu söyledi. Şentürk sözlerine şöyle devam etti: “Bir maddenin bulunmaması diye bir iddia pratikte mümkün değildir.
Her madde ile ilgili bir alt sınır kabul edilmekte ve bunun altındaki rakamlar bilimsel olarak kayda değer olmadığı için dikkate alınmamaktadır.”
Yapılan tahliller sonucunda alkol bulunduğu belirtilen firmalar arasında Safranbolu’nun meşhur Bağlar Gazozu bulunmuyor.
İŞTE ALKOL TESPİT EDİLEN GAZOZLAR;
En fazla alkol Uludağ’da
Marka Alkol (*)
Uludağ 1.56
Akmina 1.28
Tansaş 1.16
Çamlıca 0.84
Fruko 0.76
Sensun 0.60
Sprite 0.56
Adese 0.48
Seven Up 0.44
Kipa 0.20
(*) Gram/litre
76485
